Preponska kila, poznata i kao hernia inguinalis, je stanje koje nastaje kada deo unutrašnjih organa, najčešće creva, izlazi kroz slabiji deo trbušnog zida u predelu prepona. Ovo je jedan od najčešćih oblika kile, a češće se javlja kod muškaraca, iako nije potpuno nepoznata ni kod žena.
Podaci sprovedenog istraživanja na globalnom nivou pokazuju da oko 25% muškaraca i 2-3% žena tokom života razviju neku vrstu preponske kile.
Veća učestalost kod muškaraca, posledica je anatomskih razlika jer kod muškaraca postoji prirodni otvor kroz trbušni zid kroz koji prolazi spermatična žica, što stvara potencijalno slabljenje trbušnog zida i pojavu kile.
Uzroci i simptomi pojave preponske kile
Kao glavni uzrok pojave preponske kile ističe se slabost ili oštećenje trbušnog zida u preponskom području. Ova slabost može biti urođena, što znači da osoba može biti genetski predodređena da razvije herniju, ili se može razviti tokom života. Faktor rizika uključuje povećani pritisak u trbušnoj šupljini, što može biti posledica, na primer, hroničnog kašlja, problema sa opstipacijom ili većeg fizičkog napora.
Trudnoća i starost takođe predstavljaju faktore koji povećavaju rizik od nastanka preponske kile, jer tokom života trbušni mišići gube na čvrstini. Takođe, prethodne operacije u preponskoj regiji mogu ostaviti slabosti koje dovode do razvoja kile.
Simptomi preponske kile mogu biti različiti, ali najčešće uključuju vidljivu promenu u vidu izbočine u preponskom području, koja postaje očiglednija kada osoba stoji ili prilikom naprezanja, kao što je kašljanje, smejanje ili podizanje težih predmeta. Osoba može osećati i bol ili nelagodnost na mestu izbočine, koja je obično tupog karaktera, ali se može povremeno pojačati. S vremenom, ako kila ostane nelečena, može se povećati, a bol postati intenzivniji. U težim slučajevima, ako dođe do zaglavljivanja ili povrede unutrašnjih organa zbog pojave kile, može doći do ozbiljnih komplikacija, kao što je opstrukcija creva ili strangulacija, što zahteva hitnu medicinsku intervenciju.
Dijagnoza i lečenje
Dijagnoza preponske kile obično se postavlja na osnovu kliničkog pregleda i palpacije. Lekar može palpacijom otkriti izbočinu i proceniti njen tip i veličinu. U nekim slučajevima, mogu biti potrebni dodatni testovi poput ultrazvuka ili CT-a kako bi se detaljnije procenilo stanje.
Činjenica je da preponska kila neće nestati sama od sebe, niti se takvo stanje može rešiti lekovima ili drugim tretmanima. Jedini način da se trajno reši problem je operacija. Zbog toga je hirurško lečenje najčešći predlog za rešenje ovog problema čim se dijagnostikuje. Ponekad, ukoliko je kila mala i ne uzrokuje značajne simptome, lekar može preporučiti praćenje stanja, ali u većini slučajeva,
operacija kile je najbolji način lečenja.
Postoje i situacije u kojima je operacija neophodna odmah, a to su komplikacije poput zaglavljivanja organa (kada se deo creva ili drugih organa "zaglavi" u hernijalnom otvoru) ili strangulacije (kada krvne žile koje okružuju deo creva ili drugih organa postanu stisnute, što može dovesti do odumiranja tkiva). Ove komplikacije mogu uzrokovati ozbiljne posledice, što implicira hitnu hiruršku intervenciju.
Tehnike operacije preponske kile
Postoje dve glavne vrste hirurških zahvata za lečenje preponske kile: otvorena operacija i
laparoskopija. Ove tehnike se razlikuju u načinu pristupa herniji, ali obe imaju za cilj isti rezultat – vraćanje organa na mesto i ojačavanje trbušnog zida.
1. Otvorena operacija: Ova tehnika predstavlja tradicionalni oblik hirurškog lečenja preponske kile. Hirurg pravi rez u preponskom području, kroz koji pristupa herniji. Tokom operacije, kila se reducira (vraća se unutrašnji organ na njegovo mesto), a trbušni zid se ojačava korišćenjem sintetičke mrežice. Mrežica je postavljena da bi ojačala slabiji deo trbušnog zida i smanjila rizik od ponovnog razvoja kile. Ovaj postupak traje od 30 do 60 minuta, a pacijent obično izlazi iz bolnice isti dan ili dan nakon operacije.
2. Laparoskopska operacija: Laparoskopski pristup je minimalno invazivan, što znači da se operacija izvodi kroz nekoliko malih rezova (obično tri ili četiri), kroz koje se uvode mali instrumenti i kamera (laparoskop). Ovaj pristup omogućava hirurgu da vidi unutrašnje organe na ekranu, dok istovremeno minimalno oštećuje okolno tkivo. Laparoskopska operacija se obično preporučuje za dvostruke ili ponovljene kile, jer omogućava bolju vidljivost i pristup teško dostupnim mestima.
Postoperativna nega
Nakon hirurškog zahvata operacije kile, pacijent može biti kratko zadržan u bolnici. Ipak, veći broj pacijenata napusti bolnicu isti dan ili dan nakon zahvata. Oporavak od otvorene operacije obično traje nekoliko nedelja, dok laparoskopija omogućava brži oporavak, sa većinom pacijenata koji se vraćaju svakodnevnim aktivnostima u okviru 1 do 2 nedelje. U postoperativnom periodu, važno je izbegavati naporne fizičke aktivnosti i podizanje težih predmeta dok se trbušni zid potpuno ne oporavi.
Prevencija pojave preponske kile
Preponska kila se ne može u potpunosti sprečiti, ali postoje mere koje mogu smanjiti rizik od njenog nastanka. To uključuje održavanje zdrave telesne mase, izbegavanje naprezanja prilikom podizanja teških predmeta, lečenje hroničnog kašlja i zatvora, kao i redovno vežbanje za jačanje trbušnih mišića. Treba imati u vidu da je stopa uspeha hirurškog lečenja ovog stanja na visokom nivou, te ukoliko ukoliko primetite bilo kakve simptome koji ukazuju na preponsku kilu, odmah se obratite lekaru.